Zmiana czasu na letni – krótka historia fenomenu

Chyba każdy z nas wie, że zmiana czasu odbywa się zawsze dwa razy do roku. Przyjęło się mówić, iż po przestawieniu zegarków nasz sen wydłuża się o godzinę, bądź godzinę się skraca. Kontrowersje na ten temat ciągle narastają, a dyskusje dotyczące takiego zabiegu ciągną się od lat. Ekonomiści przekonują nas o zaletach zmiany czasu, natomiast zza barykady słychać głosy przeciwne, sugerujące duży wpływ na zaburzenia zegara biologicznego człowieka oraz jego zdrowia. Właśnie zmieniliśmy czas na letni, ale czy po raz ostatni?

Zmiana czasu – po co taki zabieg?

Szerokości geograficzne, na których się znajdujemy podlegają znacznym wahaniom. Naukowcy stwierdzili więc, że można je zniwelować za pomocą zmiany czasu. Co tak naprawdę ona daje? Pod względem ekonomicznym zmiana czasu z zimowego na letni jest uzasadniona. Chodzi tutaj o wykorzystanie w stopniu bardziej efektywniejszym światła słonecznego i dostosowaniu go do panujących warunków. Przykładowo – dzięki zmianie czasu na letni, dzień staje się dłuższy (dłużej jest jasno), a zakłady pracy mogą w większym stopniu zaoszczędzić na energii elektrycznej, co wydaje się być sporym argumentem przemawiającym za ingerencją w czas.

Zmiana czasu – świat

Kojarzycie Benjamina Franklina? Tak chodzi o jednego z Ojców Założycieli Stanów Zjednoczonych. To właśnie on, choć w formie humorystycznej, zasugerował że ludzie powinni kłaść się spać i wstawać bardzo wcześnie. To nie był jednak moment, aby te słowa przerodziły się w temat do poważnych rozmów i rozważań. Dopiero po 100 latach od wystąpienia Franklina tematem zajął się William Willet, który zasłynął z wydania w 1907 roku broszurki pod tytułem „The Waste of Daylight”, co w tłumaczeniu oznacza „Marnotrawstwo światła dziennego”. Zasugerował w niej konieczność przestawienia czasu w okresie letnim o 80 minut, co miałoby pozwolić zaoszczędzić ponad 2,5 miniona funtów rocznie na samym oświetleniu. Mimo sprawnie przygotowanego programu Willet nie zdobył poparcia w parlamencie, a jego pomysł legł w gruzach.

Od kiedy więc zmieniamy czas? Jako pierwszy naród na świecie swoje zegarki na czas letni przestawili właśnie Niemcy. Podczas trwania I Wojny Światowej, już 30 kwietnia 1916 roku postanowili przesunąć wskazówki zegarów na godzinę do przodu. Tuż za nimi podążyli Anglicy, a dopiero dwa lata później Amerykanie!

Na naszych ojczystych ziemiach – w Polsce pierwsza zmiana czasu miała miejsce podczas dwudziestolecia międzywojennego w roku 1919. Warto wspomnieć, iż było to przedsięwzięcie jednorazowe, do którego wróciliśmy dopiero po wojnie w latach 1949, 1957 – 1964 oraz od 1977.

Zmiana czasu zimowego na letni odbywa się w około 70 krajach, gdzie większość stanowią kraje europejskie.

Kiedy zmieniamy czas i czy zmiany zostaną zniesione?

W krajach członkowskich Unii Europejskiej do czasu zimowego wracamy w ostatnią niedzielę października, a czas letni obowiązuje nas od ostatniej niedzieli marca.
Ostatnie lata przyniosły nam mnogość dyskusji w Unii Europejskiej na tematy związane z przerwaniem stosowania zmian czasu oraz o pozostaniu przy czasie letnim na stałe. Już w marcu 2019 roku Parlament Europejski opowiedział się za wprowadzeniem zmiany czasu w roku 2021 jako ostatniej zmiany w krajach, które zdecydują się na taki zabieg. Miałyby pozostać w strefie czasu letniego na stałe. Dodatkowo warto wspomnieć, iż badania z 2018 roku przyniosły niesłychane wyniki. Aż 84% ankietowanych opowiedziało się za zniesieniem konieczności przestawiania czasu.

Czy będzie to ostatnia zmiana? Na razie wychodzi na to, że niestety nie. Obecna sytuacja wywołana pandemią koronawirusa odsunęła rozmowy dotyczące zmian w dyrektywach UE całkowicie na bok. Pozostaje nam czekać na unormowanie światowej sytuacji i powrót do tego tematu, jak już wszyscy będziemy w pełni bezpieczni. Życzymy zdrowia i cierpliwości… do następnego!